مامادانا | ماندانا سیادت کارشناس مامایی

مراقبت های بعد از زایمان

مراقبت های بعد از زایمان :

در چند ساعت اول بعد از زایمان ، اولین مراقبتی که بسیار مهم است اطمینان از جمع شدن رحم است اگر رحم جمع نشود خونریزی شدیدی اتفاق می افتد گاهی ممکن ست خونریزی زیاد نباشد ولی خون در داحل رحم جمع شود و خارج نشود پس حتماً با پرسنل بخش همکاری کنید و حتی از آن ها بخواهید در دفعات بیشتری ، از روی شکم برای شما ماساژ رحمی را انجام بدهند .

مادر در عرض چند ساعت بعد از زایمان ، از بستر بلند شود و شروع به راه رفتن کند . در مواردی که ممکن است مادر حالت غش و سنکوپ داشته باشد پس از گرفتن فشار خون و اطمینان از مناسب بودن فشار خون مادر ، حضور فرد کمکی در نوبت اول راه رفتن ضروری است . تحرک زود هنگام از عوارض احتباس ادراری (عدم خروج ادرار)، یبوست ، آمبولی وریدی و آمبولی ریوی جلوگیری می کند .

خوردن قرص های مکمل مانند آهن ، و یا هر داروی مکملی که در دوران بارداری طبق تجویز درمانگرتان مصرف می کردید تا سه ماه بعد از زایمان ادامه بدهید .

مراقبت از بخیه ها :

اگر به صورت طبیعی زایمان کرده اید :

1.     هنگام شستشو از جلو به عقب تمیز کنید یا خشک کنید .

2.     قراردادن کیسه یخ بر روی پرینه و بخیه ها به کاهش ورم و درد در طی 24 ساعت اول بعد از زایمان کمک می کند .

3.     استفاده از اسپری بی حس کننده به صورت موضعی یا شیاف مقعدی دیکلوفناک در تسکین درد کمک کننده است

نکته : اما در درد شدید و بیشتر شونده در ناحیه پرینه و رکتوم (مقعد) مستلزم انجام معاینه توسط درمانگر و بررسی است .

4.     بعد از 48 ساعت بعد از زایمان می توان از حرارت به واسطه باد گرم سشوار و یا استفاده از کیسه آب گرم به گردش خون بیشتر در ناحیه کمک کرد که منجر به ترمیم سریعتر می شود .

5.     در صورتی که تمایل دارید از بالشتک های گرد دوناتی (وسط بالشتک ها سوراخ است ) استفاده کنید ، صرفاً تا 48 ساعت اول اشکالی ندارد ولی پس از 48 ساعت توصیه می شود از بالشتک های دوناتی استفاده نکنید زیرا باعث افتادگی عضلات کف لگن می شود ترجیحاً از کوسن استفاده کنید .

در کنار تجویزات دارویی درمانگر :

جهت ترمیم بهتر بخیه ها ( طبیعی یا سزارین ) از پانسمان عسل استفاده کنید به این ترتیب :

5 واحد عسل و یک واحد نمک (واحد می تواند قاشق مرباخوری یا غذاخوری باشد ) به مدت 4 روز به طور مداوم پانسمان عسل را روی بخیه ها نگهدارید منتها درطول 24 ساعت 3 یا 4 بار پانسمان عسل را تعویض کنید .  

6.     گاهی عضلات دیواره قدامی واژن افتادگی پیدا می کند به نحوی که در لمس به شکل یک توده با خط های برجسته افقی حس می شود یا اینکه در آینه به شکل توده در واژن دیده می شود نگران کننده نیست شما می توانید با استفاده از آبزن تقویتی (قابل تهیه در بخش فروشگاه سایت مامادانا ) نسبت به تقویت عضلات واژن و تنگی کانال واژن مبادرت نمایید .

در صورتی که پروسه زایمان شما بیشتر از 10 ساعت طول کشیده ، یا زایمان سختی داشته اید احتمال احتباس ادرار (عدم خروج ادرار) وجود دارد و همین مساله باعث ایجاد عفونت اداری می شود سعی کنید در 10 روز اول بعد از زایمان از خوراکی های زیر استفاده کنید تا دچار احتباس ادرار(عدم خروج ادرار) نشوید

انار ترش ، دم نوش بابونه ، تخم خربزه (تخم خربزه را آسیاب کرده در سوپ یا آش بریزید (

 اگر شما سزارین شده اید : در مدت بستری شدن در بیمارستان – حتماً پرستاران بخش به شما تاکید می کنند که راه بروید پس از ترخیص نیز باید این توصیه را در نظر داشته باشید و حتما روزانه در منزل راه بروید و حرکت کنید این توصیه برای سزارینی ها بسیار بسیار حایز اهمیت است .

·         اگر در ناحیه بخیه ها احساس دردهای تیز و تیر کشنده دارید یک شال بلند دور کمر ببندید به نحوی که از روی بخیه ها عبور کند این توصیه کمک می کند سنگینی شکم روی بخیه ها فشار وارد نکند لذا دردهای تیر کشنده مهار می شوند .

·         اگر در ناحیه تزریق داروی بی حسی (در قسمت کمر) احساس درد دارید با روغن سیاهدانه این قسمت را ماساژ بدهید طبعاً یکی از همراهان شما ماساژ می دهد که بهتر است حداقل به مدت 5 دقیقه ، ماساژ را ادامه بدهد .

·         اگر سردرد می شوید : از نوشیدنی های کافئین دار استفاده کنید .

در حالت خوابیده سردرد تسکین پیدا می کند ولی در حالت های نشسته و ایستاده تشدید می شود .

نقاط فشاری که در تصویر زیر مشاهده می کنید به آرامی ماساژ و فشار بدهید .

طبق تحقیقات انجام شده چنانچه روغن بابونه از یک ساعت بعد از عمل تا حداکثر 6 ساعت بعد از عمل روی پیشانی و پشت گوش روغن مالی کنید به نحو موثری سردرد را تسکین می دهد .

آسیب های عضلانی – اسکلتی :

با احساس درد در کمربند لگنی ، مفصل ران یا اندام های تحتانی از مشکلات بعد از زایمان هست که در بعضی موارد عارض می شود ورزش مناسب برای تسکین دردهای عضلانی – اسکلتی تمرین مناسب به این صورت است .

زانوها خم شده و یک زانو زاویه قائمه با شکم می سازد لگن ثابت است پشت دست را در کنار زانوی خم شده روی شکم قرار بدهید . ( کف دست بیرون باشد ) دست دیگرکشیده و آرنج خم نشود سپس چرخش انجام می شود خمیدگی و پیچشی در پشت وجود ندارد .

یبوست :

در چند روز بعد از زایمان یبوست شایع است لطفا سعی کنید کمتر برنج بخورید کمتر نان باگت و فست خود بخورید اینخوراکی ها یبوست زا هستند بیشتر از خورش ها به همراه نان سبوس دار استفاده کنید میوه های شیرین مثل انجیر استفاده کنید در غذاها آلو بخارا ، شیره تمر هندی بریزید . دم نوش ترنجبین بخورید به همراه عرق زنیان (توجه کنید عرق زنیان ضد نفخ بسیار قئی است که برای شما و نوزادتان عالی است منتها اگر به تنهایی مصرف شود یبوست زا است پس حتما دم نوش ترنجبین استفاده کنید که هم نفخ نکنید و هم اینکه درگیر یبوست نشوید . )

غم بعد از زایمان :

گاهی بعضی از مادران در 14 الی 10 روز اول زایمان دچار بی حوصلگی و غمگینی می شوند ولی اگر بیش از دو هفته به طول بیانجامد افسردگی بعد از زایمان است که مستلزم مراجعه به مشاور مجرب هست طبق تحقیقات علمی انجام شده یکی از علل غمگین بودن مادر در دو هفته اول کاهش آهن خون بدن است که در اثر زایمان ایجاد می شود لذا توصیه می شود علاوه بر مصرف مکمل آهن تا سه ماه بعد از زایمان (قرص های Iron Plus  و Easy Iron یبوست ایجاد نمی کنند ) ضمناً سعی کنید از جوانه شبدر ، عرق یونجه ، اسفناج ، آب یا پوره ، گوجه فرنگی ، سیب زمینی که توی شیر گاو پخته شده باشد ، سوپ گندم ، فالوده سیب ، لبو ، زنجبیل ، دارچین استفاده کنید .

جا اندازی رحم

رحم به صورت نرمال به سمت جلو متمایل است و جسم رحم روی مثانه قرار گرفته است ولی از هر 5 نفر ممکن است یک نفر رحم رو به عقب داشته باشد و جسم رحم به سمت روده ها متمایل باشد

این افراد معمولا دچار علائمی مانند

احساس درد در زمان نزدیکی ، کمردرد ، مشکل در دفع ادرار ، احتمال افزایش عفونت های ادراری هستند .

تمرین زیر به شما کمک می کند رحم به سمت جلو متمایل شده و در جای درست قرار بگیرد

خانم هایی که زایمان طبیعی داشته اند روز بعد از زایمان می توانند این تمرین را شروع کنند .

خانم هایی که زایمان سزارین داشته اند در صورت اطمینان از بهبود کامل بخیه ها ، 10 روز پس از زایمان این تمرین را روزانه انجام بدهند .

در حالی که روی شکم بخوابید یک بالش زیر قسمت شکم شما قرار گرفته باشد یک بالش نیز در قسمت زیر ترفوه ها و سرو گردن قرار دهید و هر دو دست را به قسمت بالای سر ببرید عضلات گردن و شانه ها را رها کنید

قسمت سینه ها باید در خلاء قرار گیرد .